Zeynep Dilara Akyürek Milliyet com tr 29 Eylül de metrekareye 221 kilo yağış düşen Arnavutköy Anadolu Yakası Escort de sel ve taşkınlar olmuş mesken ve iş yerlerini su basmıştı İstanbul da o gün başlayan yağışlar 3 gün boyunca da aralıklarla devam etti Kaya ve toprağın kaymasını önlemek için Kartal Escort yapılan istinat duvarları yağışlara dayanamayarak otomobillerin üzerine yıkıldı İstanbul un yanında Bursa ve Yozgat ta da yağışlar istinat duvarlarını yıktı Pekala bu duvarların yıkılması olağan mi Toprak kaymasını önlemek için Pendik Escort inşa edilen duvarlar niye faciaya sebep oluyor İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Geoteknik Mühendisliği Ünitesi Öğretim Üyesi Prof Dr Recep İyisan istinat duvarı gerçeğini Milliyet com tr Göztepe Escort ye anlattı
‘İSTİNAT DUVARI İNŞASINDA DEPREMSELLİK ÖNEMLİ’
İstinat duvarları birçok sebeple inşa edilebiliyor Farklı yerlerde farklı maksatlarla inşa edilen duvarların rastgele bir can ve mal kaybına sebep olmaması için dikkat Maltepe Escort edilmesi gereken noktalar var İstinat duvarlarının imaliyle ilgili bilgi veren Prof Dr Recep İyisan duvar inşasında depremselliğe dikkat çekti
“Genel olarak gerilerinde toprak tutan yapılara inşaat mühendisliğinde ‘Dayanma Yapıları yahut İstinat Yapıları’ ismi verilir. Farklı seviyedeki taban yüzeylerini tutan istinat yapıları yatay taban gerilmesinin tesiri altındadır. Bu yapıların ardında ayrıyeten tekil yük, yayılı yük (sürşarj), trafik yükü üzere ek dış yükler de bulunabilir. Duvar gerisi taban düz olduğu üzere eğimli de olabilir ve duvara su basıncı da etkiyebilir. İstinat duvarlarının projelendirilmesinde bu yapılara etkiyebilecek tüm yüklerin bilinmesi gerekiyor. Deprem yükleri için de bölgenin depremselliği dikkate alınmalı.”
DEPREM ÜLKESİNDE İSTİNAT DUVARLARI NEDEN ÇÖKÜYOR
Deprem ülkesi olan Türkiye de artan yağışların da tesiriyle sık sık karşılaşılan bir durum haline gelen istinat duvarlarının çökmesi can ve mal kaybına sebep olabiliyor Duvarların çökmesini önlemek içinse yapılması gerekenler belirli İstinat duvarlarının farklı cinslerde inşa edilebildiğini belirten Prof Dr İyisan duvarların yıkılmasına yol açan birçok sebep olabileceğinin de altını çizdi İyisan Ülkemizde meydana gelen istinat duvarı göçmeleri genel olarak çok yağışların çabucak sonrasında ortaya çıkıyor diyerek kelamlarını şöyle sürdürdü
“Bu durum suya karşı istinat duvarlarının hassas olduğuna işaret ediyor. Yerdeki mevcut taban şartlarının ve özelliklerinin belirlenmesi, istinat duvarının tipinin seçilmesi, duvara etkiyen toprak basınçları hesaplanması ve istinat duvarı boyutlarının seçilmesi, devrilme, kayma, taban basıncı ve toptan göçme denetimlerinin yapılması istinat duvarlarının dizaynındaki etaplardır. Her bir durum için güvenlik sayısı hesaplanır ve gerekli güvenlik sayısına ve ekonomik sonuçlara ulaşıncaya kadar süreçler tekrarlanır. Kritik kesitlerde gerilme tahlilleri yapılarak sarsıntılı ve sarsıntısız duruma nazaran betonarmesi hesaplanır. Kesin boyutlar belirlenir ve oturmaya müsait taban varsa oturma tahlilleri de yapılır. Başka bir evre ise istinat duvarlarının gerisinde kullanılacak dolgu gereci seçimidir. Bu gereç yüksek permeabilite (geçirgenlik) katsayısına ve büyük kayma direnci açısına sahip olmalı. Yapılan hesaplar sonucu projesi hazırlanan duvar bilim, fen ve mühendislik kurallarına uygun olarak gerekli kalite denetimleri de yapılarak inşa edilir.”
‘UYGUN İNŞA İÇİN YÖNETMELİK VAR
Günlerce sürebilen yağışın tek sonucu barajlardaki doluluk oranlarını olumlu etkilenmesi değil Beşiktaş Zeytinburnu Pendik ve Esenyurt ta yıkılan istinat duvarları bölgede yaşayanların endişeli düşü olmuş durumda Araçların altında kalarak pert olduğu duvarlar konut ve beşerler için de tehdit oluşturabiliyor İstinat duvarlarının olumsuz bir duruma sebep olmaması içinse belli bir yönetmelik var Prof Dr İyisan duvarların inşası ile ilgili kurallardan ABD yi örnek vererek şöyle bahsetti
“İstinat duvarlarının yıkılmaması ve can ve mal kaybına sebep olmaması için birçok ülkede olduğu üzere ülkemizde de muhakkak standartlar, yönetmelikler ve uygulama prensipleri bulunuyor. Bu yönergeler, duvarların yanlışsız biçimde tasarlanmasını, inşa edilmesini ve bakımının yapılmasını sağlamak maksadıyla oluşturulmuştur. Ülkemizde, 2019 yılında yürürlüğe giren ‘Türkiye Bina Sarsıntı Yönetmeliği’ bu hususta kıymetli bir açığı kapatıyor. Yönetmelikte dayanma yapılarına etkiyecek yüklerin tarifi ve hesap temelleri veriliyor. Yurt dışında Avrupa’da ve ABD’de her ülkenin yönetmelikleri (EuroCode gibi) bulunuyor. Ülkemizdeki yönetmelikler de bunlarla uyumlu hale getirilmiştir. Bu standartlar istinat duvarlarının inançlı bir halde tasarlanmasını, inşa edilmesini ve işletilmesini sağlamak gayesini taşıyor.”
YOZGAT DA DUVAR KURBANI OLDU
Sadece İstanbul da değil yurt genelinde istinat duvarlarının yıkılması sonucu hasar ve risk meydana geldi Yozgat Belediyesi ne ilişkin olan Tuzkaya Mahalle Konağı nın istinat duvarı iki gün süren sağanak yağış sonrası çöktü Yıkılan duvarlar Doğru istinat duvarı nasıl olmalı sorularını da gündeme getirdi Prof Dr İyisan gerçek duvarda olması gerekenleri şöyle sıraladı
“Doğru istinat duvarının nereye ve nasıl inşa edileceğini belirlemek için bölgenin özel şartlarını ve muhtaçlıklarını dikkate almak temeldir. Aslında istinat duvarının gerekli olduğu bölge projesinde evvelce belirlenmiş durumda. Burası uygun değil, duvarı öbür tarafa yapalım denilmesinin birden fazla vakit bir manası olmuyor. Yer yüzeyleri ortasında yükseklik farkı olan yerde bir dayanma yapısı gerekli. Gerçek istinat duvarını inşa etmek için yer şartları, yükler, drenaj şartları, yükseklik ve eğim, gereç seçimi, tasarım tipi, doğal felaketlere karşı hazırlık, estetik ve işlevsellik, yasal ve yönetmeliklere uygunluk üzere birçok faktör dikkate alınmalı.”
